براساس قانون، بانک مرکزی موظف است با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور ظرف مدت یک سال، نسبت به ساماندهی دستگاه‌های کارتخوان بانکی یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی اقدام کند.
با تکمیل قوانین و به‌روز‌رسانی آنها، تعداد نورافکن‌های مالیاتی کشور در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران رو به افزایش است. درحالی که طی سال‌های گذشته دستگاه‌های کارتخوان یا درگاه‌های پرداخت یکی از راه‌های دورزدن مالیات محسوب می‌شد، با نهایی شدن قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، تمام کارتخوان‌های کشور به سامانه‌های مالیاتی متصل می‌شوند. بدین ترتیب ضمن اینکه تمام فعالیت‌های اقتصادی از طریق کارتخوان‌ها و درگاه‌های پرداخت شفاف می‌شود، دولت هم از درآمد مالیاتی آن بهره‌مند می‌شود.
براساس ماده 11 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، بانک مرکزی موظف است با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور ظرف مدت یک سال پس از ابلاغ قانون فوق، نسبت به ساماندهی دستگاه‌های کارتخوان بانکی یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی اقدام کرده و با ایجاد تناظر بین آنها با مجوز فعالیت و شماره اقتصادی بنگاه‌های اقتصادی، به هر یک از پایانه‌های فروش، شناسه یکتا اختصاص دهد.
همچنین براساس تبصره ماده فوق، پس از انقضای موعد مذکور در این ماده، اتصال دستگاه‌های کارتخوان بانکی یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی که تعلق آنها به مؤدی توسط سازمان امور مالیاتی تأیید نشده باشد، به شبکه پرداخت بانکی کشور ممنوع است.
پس از تخصیص شناسه مذکور، تمامی تراکنش‌های انجام شده از طریق حساب‌های بانکی متصل به دستگاه‌های کارتخوان بانکی و نیز درگاه‌های پرداخت الکترونیکی به عنوان تراکنش‌های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است در چهارچوب قانون و مقررات مربوطه، اطلاعات این تراکنش‌های بانکی شامل مانده اول دوره، وجوه واریزی، وجوه برداشت شده و مانده آخر دوره هر حساب بانکی را به منظور تکمیل پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان موضوع ماده 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366با اصلاحات و الحاقات بعدی به صورت برخط در اختیار سازمان قراردهد.
با بررسی‌های انجام شده در دی ماه سال‌جاری و برای دستیابی به اهداف قانون‌گذار و تسهیل در اقدامات مؤدیان مالیاتی، فرایند ساماندهی ابزار پرداخت‌ها به گونه‌ای انجام شد که مؤدیان به‌راحتی و با ورود به درگاه ملی خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور (به آدرس my.tax.gov.ir) بتوانند به صورت سیستمی ابزار پرداخت‌های خود را به پرونده‌ها طی 45 روز تا تاریخ 30 بهمن امسال متصل کرده یا درخواست غیرفعال‌سازی آن را ثبت کنند. در این خصوص از کانال‌های متعدد از جمله صدا و سیما و همچنین ارسال پیامک مستقیم به مؤدیان دارای پذیرنده اطلاعات‌رسانی کامل صورت پذیرفته است.
پس از پایان مهلت فوق، لیست تمام ابزارهای پرداخت که تعیین تکلیف نشده بودند توسط سازمان امور مالیاتی کشور به بانک مرکزی برای غیر فعال‌سازی اعلام شد و بانک مرکزی در مرحله اول 200 هزار دستگاه کارتخوان را غیرفعال کرد و غیرفعال‌سازی سایر ابزار پرداخت‌هایی که به پرونده‌های مالیاتی متصل نیستند نیز در دستور کار دارد.
در راستای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان این امکان به صورت مستمر برای مؤدیان فراهم است که با ورود به درگاه الکترونیکی خدمات مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به الصاق ابزار پرداخت‌ها به پرونده‌های مالیاتی اقدام کنند.
چند دستگاه کارتخوان شناسایی شده است
براساس گزارشی که در ابتدای بهمن ماه امسال از سوی بانک مرکزی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفت، اطلاعات 13 میلیون و 45 هزار و 56 پذیرنده فعال در کشور ارائه شد.
طبق این اطلاعات، از میان صاحبان دستگاه‌های کارتخوان، 6 میلیون و 158 هزار و 847 شخص حقیقی حداقل یک پذیرنده دارند. همچنین تعداد پذیرنده‌هایی که دراختیار این اشخاص حقیقی قراردارد 12 میلیون و 254 هزار و 984 مورد است. بدین ترتیب به طور میانگین هر شخص حقیقی دو پذیرنده فعال دراختیار دارد.
از سوی دیگر تعداد اشخاص حقوقی که شناسایی شده‌اند، 87 هزار و 40 شخص هستند که تعداد پذیرنده‌های فعال دراختیار آنها 739 هزار و 790 پذیرنده است. بنابراین میانگین پذیرنده دراختیار اشخاص حقوقی به بیش از 8 پذیرنده می‌رسد.
از میان کسانی که دارای پذیرنده فعال هستند، بخشی به اتباع خارجی اختصاص دارد به طوری که 34 هزار و 521 نفر تبعه خارجی 50 هزار و 282 پذیرنده فعال دراختیار دارند.
دستگاه‌هایی که پرونده مالیاتی تشکیل داده‌اند
در راستای تکالیف قانونی که برعهده سازمان مالیاتی و بانک مرکزی گذاشته شده است، تاکنون در دو مرحله فرایند الصاق پذیرنده‌ها به پرونده مالیاتی یا غیرفعال کردن دستگاه‌های کارتخوان انجام شده است. بر همین اساس در مرحله نخست که از 15 دی تا 30 بهمن ماه امسال اجرایی شد، 4 میلیون و 700 هزار پذیرنده به پرونده مالیاتی الصاق شدند و 3 میلیون پذیرنده نیز با درخواست غیرفعالی مواجه شده‌اند.
درمرحله دوم که از اول اسفند تا 11 اسفند ماه جاری انجام شد، 633 هزار پذیرنده جدید به پرونده مالیاتی الصاق شدند. بنابراین تا این تاریخ مجموعه پذیرنده‌های الصاق شده به پرونده مالیاتی به 5.3 میلیون مورد رسید. از سوی دیگر در برنامه شناسایی دستگاه‌های کارتخوان 434 هزار مؤدی مالیاتی جدید نیز که هیچ پرونده مالیاتی نداشتند، شناسایی شدند.