آمار منتشره مراجع ذی‌صلاح کشور از کارآمدی تیم اقتصادی دولت سیزدهم در کردستان حکایت نمی‌کند ولی آنکه باید بپذیرد «لقمه‌ی باز آن صعوه نیست» و تصمیم به اصلاح بگیرد، انگار هنوز به این باور نرسیده است!
احمدبن عمربن علی سمرقندی، معروف به «نظامی عروضی»، شاعر نامدار قرن ششم در «مجمع النوادر» روایت می‌کند در روزگار سامانیان، امیر نصربن احمد سامانی، فصل زمستان در بخارا اقامت می‌کرد و تابستان در سمرقند یا دیگر شهرهای خراسان آن زمان روزگار به سر می‌برد؛ در یکی از سال‌ها که امیر به بادغیس (در شمال‌غرب افغانستان کنونی) رفته بود، بهار و تابستان را آنجا گذراند و به جهت خوشی آب و هوا و فراوانی نعمت، پاییز و زمستان را هم آنجا ماند و این اقامت چهار سال به درازا کشید؛ سران سپاه و بزرگان لشکر امیر نصر که از یک سو از دوری خانواده دلتنگ شده و از سوی دیگر نگران سست شدن پایه‌های حکومت به دلیل ترک چهارساله پایتخت (بخارا) بودند، نزد رودکی (نخستین شاعر بزرگ پارسی‌گوی) رفته و از او خواستند با تدبیری، امیر را ترغیب به بازگشت به بخارا کند، شاعر پرآوازه تصمیم می‌گیرد با سرودن ابیاتی، بخت خود را برای راضی کردن امیر برای بازگشت به بخارا بیازماید و بدین ترتیب، چنگ زنان، در حضور امیر نصر، قصیده بوی جوی مولیان آید همی... را می‌سراید و هنگامی که شاعر به ابیات زیر می‌رسد، امیر چنان دلتنگ می‌شود که بی کفش و رخت سفر، سوار بر اسب تا بخارا می‌تازد!
ای بخارا شاد باش و دیر زی
میر زی تو شادمان آید همی
میر ماه است و بخارا آسمان
ماه سوی آسمان آید همی
میر سرو است و بخارا بوستان
سرو سوی بوستان آید همی
الغرض؛ صاحب این قلم بارها با نقل آمار منتشره توسط مراجع رسمی کشور، تلاش کرده استاندار کردستان را متوجه ضعف‌های عملکردی تیم اقتصادی دولت در استان کند اما شواهدی در دست نیست که آنچه پیشتر به رشته تحریر درآمده توانسته باشد «اسماعیل زارعی‌کوشا» را قانع به ایجاد تغییر در تیم مورد اشاره کند؛ چند هفته قبل که «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران» در عمل به تکلیف معین شده توسط نمایندگان مجلس در سال 1390، بیست و چهارمین گزارش فصلی پایش محیط کسب و کار کشور را با رویکرد تلفیق داده‌های پیمایشی با داده‌های آماری بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین ارائه کرد ابداً بنا بر تحلیل گزارش منتشره نبود اما مرور روایت مطلع کلام در یکی از این شب‌های اواخر پاییز و هم‌زمان شدن موضوع با انتشار یک گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی به تاریخ 26 آذرماه جاری، این فرضیه را به ذهن راقم سطور متبادر کرد که شاید این بار آمار و ارقام بتواند به سان قصیده رودکی، شخص اول اجرایی استان را متوجه وضعیت نامطلوب عملکرد تیم اقتصادی دولت در استان کرده و وی را به ایجاد تغییرات مورد نیاز ترغیب نماید چرا که اگر همه بخش‌های دیگر دولت در استان هم کارآمد باشند همین مهره‌های ناکارآمد تیم اقتصادی دولت می‌توانند سنگ بسته به پای «زارعی‌کوشا» در انجام رسالتش باشند.
گر هزاران طالب‌اند و یک ملول
از رسالت باز می‌ماند رسول
بنا بر تحلیل کامل محتوای گزارش پایش ملی محیط کسب و کار ایران در تابستان 1401 و نیز گزارش وضعیت صدور مجوزهای کسب و کار در بازه زمانی 23 تیرماه تا 17 آذرماه سال جاری که توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشر شده، نیست؛ کافی است نکاتی از این دو گزارش را مرور کنیم تا هم مسیر برای قضاوت درباره عملکردها هموارتر شود و هم ضرورت از دست ندادن فرصت برای اصلاح یادآوری گردد.
مطابق ارزیابی انجام شده توسط فعالان اقتصادی مشارکت کننده در پایش ملی محیط کسب و کار ایران، در تابستان 1401 تنها سه استان کرمان، اردبیل و بوشهر فضای کسب و کار‌شان از کردستان نامساعدتر بوده و کردستان جزء 12 استانی است که درصد تغییرات شاخص محیط کسب و کار در آنها در تابستان 1401 نسبت به فصل مشابه سال گذشته، مثبت بوده که این مثبت بودن درصد تغییرات، به معنای بدتر شدن وضعیت کسب و کار است؛ ناگفته نماند که درصد تغییرات شاخص کل محیط کسب و کار در تابستان 1401 نسبت به فصل مشابه سال گذشته منفی 47 صدم است که گویای بهبود در فضای کسب و کار کشور است و این در حالی است که این نسبت در کردستان مثبت 2.57 بوده که گویای بدتر شدن محیط کسب و کار در استان و بازه زمانی مذکور است.
گزارش مورد بحث، بر اساس 28 مؤلفه پیمایشی که از روش تکمیل پرسشنامه با همکاری فعالان اقتصادی (تعیین شده با روش‌های نمونه‌گیری) به دست آمده و نیز 42 مؤلفه آماری که برای استخراج آنها از منابع اطلاعاتی و آمار رسمی کشور استفاده شده، تهیه و منتشر شده است؛ البته تهیه‌کنندگان ضمن تأکید بر قابل اطمینان بودن نتایج ملی برآوردهای ارائه شده، اعلام کرده‌اند که نتایج استانی طرح با احتیاط بیشتری باید مورد استفاده و استناد کاربران قرار گیرد؛ با این توضیح، برخی نتایج پایش را با هم مرور می‌کنیم.
* بر اساس اطلاعات منتشره، نمره کردستان در 21 مؤلفه از 28 مؤلفه پایش شده از میانگین کشور بدتر است.
* در دو مؤلفه‌های «وجود انحصار، امتیاز یا هر نوع رانت به یک یا تعدادی از رقبا در بازار» و «ضعف نظام توزیع و مشکل در رساندن محصول به بازار»، کردستان بدترین وضعیت را در بین همه استان‌های کشور دارد.
* در دو مؤلفه «وجود رقابت غیرمنصفانه شرکت‌ها و مؤسسات دولتی یا شبه دولتی در بازار» و «ضعف زیرساخت‌های حمل و نقل (جاده ای، ریلی، هوایی، دریایی و بندری)»، تنها یک استان کشور وضعیتی بدتر از کردستان دارد.
* در چهار مؤلفه «کمبود فناوری های نوین و تجهیزات مورد نیاز»، «فساد و سوءاستفاده افراد از مقام و موقعیت اداری در دستگاه‌های اجرایی»، «رویه‌های ناعادلانه ممیزی و دریافت مالیات» و «فقدان یا شفاف نبودن آمار و اطلاعات مورد نیاز برای فعالیت اقتصادی» تنها دو استان کشور وضعیتی بدتر از کردستان دارند.
اینها بخشی از نتایج پایش محیط کسب و کار کشور توسط «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران» بود؛ اما اگر بخواهیم نتیجه گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی درباره درخواست‌های مجوز کسب و کار کشور را در ارتباط با استان بازگو کنیم باید بگوییم، تنها یک استان کشور در بررسی درخواست مجوزهای کسب و کار در بازه زمانی 23 تیرماه تا 17 آذرماه سال جاری بیشتر از کردستان تأخیر داشته و از مجموع 6 هزار و 684 درخواست مجوز، یک هزار و 724 درخواست یعنی 25.8 درصد درخواست‌ها، با تأخیر در بررسی مواجه شده‌اند!
آنچه آمد نگاهی مجمل به گزارش‌های منتشر شده از سوی دو مجموعه صاحب صلاحیت قانونی بود؛ به یاد داریم که خبرگزاری دولت، نهم مهرماه امسال به عنوان تیتر یکی از خبرهای خود از قول رئیس‌جمهور نقل کرد «دستگاه‌های خاطی در اجرای قانون بهبود فضای کسب‌وکار توبیخ شوند»؛ با این وصف چند سؤال مطرح است؛ حال که متولی قانونی پایش محیط کسب و کار کشور بدتر شدن وضعیت کسب و کار در کردستان را تأیید و اعلام کرده، دلیل بی‌اعتنایی به دستور رئیس‌جمهور در کردستان برای توبیخ «دستگاه‌های خاطی در اجرای قانون بهبود فضای کسب‌وکار» چیست؟ تا فرصت‌های بیشتری از دست نرفته چرا نماینده عالی دولت در استان در راستای کارآمد کردن تیم اقتصادی دولت در کردستان اقدام نمی‌کند؟ غیر از گزارش‌های مرکز آمار، بانکی مرکزی، مرکز پژوهش‌های مجلس و حالا اتاق ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی، چه مستندات دیگری باید ارائه شود تا نماینده عالی دولت در استان قانع شود که باید بدون فوت وقت، نسبت به عزل مدیران ناکارآمد و جایگزینی آنها با افراد شایسته اقدام کند؟
راستی، «قحط الرجال» را فرهنگ معین اینگونه معنا کرده است: «نایاب بودن مردان کارآمد»؛ بی مقدمه می‌خواهیم بپرسیم آیا واقعاً آنقدر در کردستان قحط الرجال است که هدایت هم‌زمان سکان معاونت اقتصادی استانداری و دانشگاه کردستان در این شرایط دشوار و نامطلوب اقتصادی استان، به دانش‌آموخته اقتصاد کشاورزی واگذار شود؟! نکند این ابوالمشاغل مورد وثوق دولت سیزدهم در استان هنوز سکان هدایت پارک علم فناوری استان را هم در اختیار دارد؟ نمایندگان عافیت‌طلب کردستان در مجلس سرگرم چه هستند و چرا درباره این وضعیت نه اقدام که کلامی هم بر زبان نمی‌آورند؟
آقای استاندار! یک سال از حضور شما در کردستان می‌گذرد، هدایت امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری کردستان هنوز در دستان مهره مورد وثوق معاون اقتصادی کارنابلد استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم در این استان است؛ این مهره و ولی‌نعمتش اگر کاری بلد بودند در زمان همان دولت انجام می‌دادند؛ نظر شما غیر از این است؟! لازم نمی‌دانید عملکرد مدیرکل صمت استان را از زمان انتصابش تاکنون بررسی کنید؟ فکر نمی‌کنید مدیر منصوب‌تان در آن اداره‌کل که او هم از بانیان وضع موجود استان است در بدتر شدن وضعیت اقتصادی استان تأثیرگذار بوده است؟ البته ما در فرصتی مناسب، عملکرد این مدیر، چه در دوره دولت فعلی و چه در زمان دولت سابق را به تفصیل برای شما موشکافی خواهیم کرد تا برخی واقعیت‌ها بیش از پیش برای‌تان روشن شود.
آقای زارعی‌کوشا! مادامی که رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استانی که شما استاندارش هستید یکی از بانیان وضع موجود کشور است که در دولت سابق مناصب مختلفی از معاونت توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو گرفته تا معاونت توسعه مدیریت و منابع سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور را بر عهده داشته، انتظار نداشته باشید در استان، هماهنگی بین شما و این سازمان برای پیشبرد برنامه‌های دولت ایجاد شود؛ متقاعد کردن دولت به تغییر رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، دیگر نه یک انتخاب که ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
آقای استاندار! برخی بانک‌ها در این استان انگار به کارگاه تولید نارضایتی تبدیل شده‌اند و تیم اقتصادی شما توانی برای متوقف کردن این روند خسارت‌‌بار ندارد؛ برخی مدیران این بنگاه‌های اقتصادی در استان نه تنها با دولت همراه نیستند که در راه پیاده‌سازی برنامه‌های شما سنگ‌اندازی می‌کنند؛ گواهی محکم‌تر از عدم رضایت مردم از عملکرد این جماعت برای اثبات این ادعا می‌خواهید؟ چرا برای عزل این مدیران بانکی اقدامی نمی‌کنید؟
آقای زارعی‌کوشا! همراهان ناهمدل، گوش‌شان بدهکار بدتر شدن وضعیت اقتصادی در کردستان نیست؛ «تا تریاق از عراق آورده شود مارگزیده مرده بُود!» اگر کاری از دست‌تان ساخته است بسم‌الله...
فرید کریمی
ای بخارا شاد باش و دیر زی
میر زی تو شادمان آید همی
میر ماه است و بخارا آسمان
ماه سوی آسمان آید همی
میر سرو است و بخارا بوستان
سرو سوی بوستان آید همی
الغرض؛ صاحب این قلم بارها با نقل آمار منتشره توسط مراجع رسمی کشور، تلاش کرده استاندار کردستان را متوجه ضعف‌های عملکردی تیم اقتصادی دولت در استان کند اما شواهدی در دست نیست که آنچه پیشتر به رشته تحریر درآمده توانسته باشد «اسماعیل زارعی‌کوشا» را قانع به ایجاد تغییر در تیم مورد اشاره کند؛ چند هفته قبل که «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران» در عمل به تکلیف معین شده توسط نمایندگان مجلس در سال 1390، بیست و چهارمین گزارش فصلی پایش محیط کسب و کار کشور را با رویکرد تلفیق داده‌های پیمایشی با داده‌های آماری بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین ارائه کرد ابداً بنا بر تحلیل گزارش منتشره نبود اما مرور روایت مطلع کلام در یکی از این شب‌های اواخر پاییز و هم‌زمان شدن موضوع با انتشار یک گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی به تاریخ 26 آذرماه جاری، این فرضیه را به ذهن راقم سطور متبادر کرد که شاید این بار آمار و ارقام بتواند به سان قصیده رودکی، شخص اول اجرایی استان را متوجه وضعیت نامطلوب عملکرد تیم اقتصادی دولت در استان کرده و وی را به ایجاد تغییرات مورد نیاز ترغیب نماید چرا که اگر همه بخش‌های دیگر دولت در استان هم کارآمد باشند همین مهره‌های ناکارآمد تیم اقتصادی دولت می‌توانند سنگ بسته به پای «زارعی‌کوشا» در انجام رسالتش باشند.
گر هزاران طالب‌اند و یک ملول
از رسالت باز می‌ماند رسول
بنا بر تحلیل کامل محتوای گزارش پایش ملی محیط کسب و کار ایران در تابستان 1401 و نیز گزارش وضعیت صدور مجوزهای کسب و کار در بازه زمانی 23 تیرماه تا 17 آذرماه سال جاری که توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشر شده، نیست؛ کافی است نکاتی از این دو گزارش را مرور کنیم تا هم مسیر برای قضاوت درباره عملکردها هموارتر شود و هم ضرورت از دست ندادن فرصت برای اصلاح یادآوری گردد.
مطابق ارزیابی انجام شده توسط فعالان اقتصادی مشارکت کننده در پایش ملی محیط کسب و کار ایران، در تابستان 1401 تنها سه استان کرمان، اردبیل و بوشهر فضای کسب و کار‌شان از کردستان نامساعدتر بوده و کردستان جزء 12 استانی است که درصد تغییرات شاخص محیط کسب و کار در آنها در تابستان 1401 نسبت به فصل مشابه سال گذشته، مثبت بوده که این مثبت بودن درصد تغییرات، به معنای بدتر شدن وضعیت کسب و کار است؛ ناگفته نماند که درصد تغییرات شاخص کل محیط کسب و کار در تابستان 1401 نسبت به فصل مشابه سال گذشته منفی 47 صدم است که گویای بهبود در فضای کسب و کار کشور است و این در حالی است که این نسبت در کردستان مثبت 2.57 بوده که گویای بدتر شدن محیط کسب و کار در استان و بازه زمانی مذکور است.
گزارش مورد بحث، بر اساس 28 مؤلفه پیمایشی که از روش تکمیل پرسشنامه با همکاری فعالان اقتصادی (تعیین شده با روش‌های نمونه‌گیری) به دست آمده و نیز 42 مؤلفه آماری که برای استخراج آنها از منابع اطلاعاتی و آمار رسمی کشور استفاده شده، تهیه و منتشر شده است؛ البته تهیه‌کنندگان ضمن تأکید بر قابل اطمینان بودن نتایج ملی برآوردهای ارائه شده، اعلام کرده‌اند که نتایج استانی طرح با احتیاط بیشتری باید مورد استفاده و استناد کاربران قرار گیرد؛ با این توضیح، برخی نتایج پایش را با هم مرور می‌کنیم.
* بر اساس اطلاعات منتشره، نمره کردستان در 21 مؤلفه از 28 مؤلفه پایش شده از میانگین کشور بدتر است.
* در دو مؤلفه‌های «وجود انحصار، امتیاز یا هر نوع رانت به یک یا تعدادی از رقبا در بازار» و «ضعف نظام توزیع و مشکل در رساندن محصول به بازار»، کردستان بدترین وضعیت را در بین همه استان‌های کشور دارد.
* در دو مؤلفه «وجود رقابت غیرمنصفانه شرکت‌ها و مؤسسات دولتی یا شبه دولتی در بازار» و «ضعف زیرساخت‌های حمل و نقل (جاده ای، ریلی، هوایی، دریایی و بندری)»، تنها یک استان کشور وضعیتی بدتر از کردستان دارد.
* در چهار مؤلفه «کمبود فناوری های نوین و تجهیزات مورد نیاز»، «فساد و سوءاستفاده افراد از مقام و موقعیت اداری در دستگاه‌های اجرایی»، «رویه‌های ناعادلانه ممیزی و دریافت مالیات» و «فقدان یا شفاف نبودن آمار و اطلاعات مورد نیاز برای فعالیت اقتصادی» تنها دو استان کشور وضعیتی بدتر از کردستان دارند.
اینها بخشی از نتایج پایش محیط کسب و کار کشور توسط «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران» بود؛ اما اگر بخواهیم نتیجه گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی درباره درخواست‌های مجوز کسب و کار کشور را در ارتباط با استان بازگو کنیم باید بگوییم، تنها یک استان کشور در بررسی درخواست مجوزهای کسب و کار در بازه زمانی 23 تیرماه تا 17 آذرماه سال جاری بیشتر از کردستان تأخیر داشته و از مجموع 6 هزار و 684 درخواست مجوز، یک هزار و 724 درخواست یعنی 25.8 درصد درخواست‌ها، با تأخیر در بررسی مواجه شده‌اند!
آنچه آمد نگاهی مجمل به گزارش‌های منتشر شده از سوی دو مجموعه صاحب صلاحیت قانونی بود؛ به یاد داریم که خبرگزاری دولت، نهم مهرماه امسال به عنوان تیتر یکی از خبرهای خود از قول رئیس‌جمهور نقل کرد «دستگاه‌های خاطی در اجرای قانون بهبود فضای کسب‌وکار توبیخ شوند»؛ با این وصف چند سؤال مطرح است؛ حال که متولی قانونی پایش محیط کسب و کار کشور بدتر شدن وضعیت کسب و کار در کردستان را تأیید و اعلام کرده، دلیل بی‌اعتنایی به دستور رئیس‌جمهور در کردستان برای توبیخ «دستگاه‌های خاطی در اجرای قانون بهبود فضای کسب‌وکار» چیست؟ تا فرصت‌های بیشتری از دست نرفته چرا نماینده عالی دولت در استان در راستای کارآمد کردن تیم اقتصادی دولت در کردستان اقدام نمی‌کند؟ غیر از گزارش‌های مرکز آمار، بانکی مرکزی، مرکز پژوهش‌های مجلس و حالا اتاق ایران و وزارت امور اقتصادی و دارایی، چه مستندات دیگری باید ارائه شود تا نماینده عالی دولت در استان قانع شود که باید بدون فوت وقت، نسبت به عزل مدیران ناکارآمد و جایگزینی آنها با افراد شایسته اقدام کند؟
راستی، «قحط الرجال» را فرهنگ معین اینگونه معنا کرده است: «نایاب بودن مردان کارآمد»؛ بی مقدمه می‌خواهیم بپرسیم آیا واقعاً آنقدر در کردستان قحط الرجال است که هدایت هم‌زمان سکان معاونت اقتصادی استانداری و دانشگاه کردستان در این شرایط دشوار و نامطلوب اقتصادی استان، به دانش‌آموخته اقتصاد کشاورزی واگذار شود؟! نکند این ابوالمشاغل مورد وثوق دولت سیزدهم در استان هنوز سکان هدایت پارک علم فناوری استان را هم در اختیار دارد؟ نمایندگان عافیت‌طلب کردستان در مجلس سرگرم چه هستند و چرا درباره این وضعیت نه اقدام که کلامی هم بر زبان نمی‌آورند؟
آقای استاندار! یک سال از حضور شما در کردستان می‌گذرد، هدایت امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری کردستان هنوز در دستان مهره مورد وثوق معاون اقتصادی کارنابلد استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم در این استان است؛ این مهره و ولی‌نعمتش اگر کاری بلد بودند در زمان همان دولت انجام می‌دادند؛ نظر شما غیر از این است؟! لازم نمی‌دانید عملکرد مدیرکل صمت استان را از زمان انتصابش تاکنون بررسی کنید؟ فکر نمی‌کنید مدیر منصوب‌تان در آن اداره‌کل که او هم از بانیان وضع موجود استان است در بدتر شدن وضعیت اقتصادی استان تأثیرگذار بوده است؟ البته ما در فرصتی مناسب، عملکرد این مدیر، چه در دوره دولت فعلی و چه در زمان دولت سابق را به تفصیل برای شما موشکافی خواهیم کرد تا برخی واقعیت‌ها بیش از پیش برای‌تان روشن شود.
آقای زارعی‌کوشا! مادامی که رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استانی که شما استاندارش هستید یکی از بانیان وضع موجود کشور است که در دولت سابق مناصب مختلفی از معاونت توسعه مدیریت سازمان منطقه آزاد ماکو گرفته تا معاونت توسعه مدیریت و منابع سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور را بر عهده داشته، انتظار نداشته باشید در استان، هماهنگی بین شما و این سازمان برای پیشبرد برنامه‌های دولت ایجاد شود؛ متقاعد کردن دولت به تغییر رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، دیگر نه یک انتخاب که ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
آقای استاندار! برخی بانک‌ها در این استان انگار به کارگاه تولید نارضایتی تبدیل شده‌اند و تیم اقتصادی شما توانی برای متوقف کردن این روند خسارت‌‌بار ندارد؛ برخی مدیران این بنگاه‌های اقتصادی در استان نه تنها با دولت همراه نیستند که در راه پیاده‌سازی برنامه‌های شما سنگ‌اندازی می‌کنند؛ گواهی محکم‌تر از عدم رضایت مردم از عملکرد این جماعت برای اثبات این ادعا می‌خواهید؟ چرا برای عزل این مدیران بانکی اقدامی نمی‌کنید؟
آقای زارعی‌کوشا! همراهان ناهمدل، گوش‌شان بدهکار بدتر شدن وضعیت اقتصادی در کردستان نیست؛ «تا تریاق از عراق آورده شود مارگزیده مرده بُود!» اگر کاری از دست‌تان ساخته است بسم‌الله...
فرید کریمی
کد مطلب : 288
pezhvakkurdestan.ir/vdcbuwb5prhbw.iur.html
تگ ها