انتخابات زودهنگام چهاردهمین دوره ریاست جمهوری ایران، جمعه هشتم تیرماه برگزار و روز گذشته نتایج آن اعلام شد؛ بی‌اعتبار کردن بیش از پیش مؤسسات نظرسنجی و مراکز پژوهشی، یکی از پس‌لرزه‌های اولیه اعلام نتایج انتخابات بود؛ اختلاف بعضاً معنادار آمار اعلامی با پیش‌بینی‌های قبل از انتخابات، بار دیگر اعتماد به داده‌های این مؤسسات و مراکز را با علامت سؤالی جدی روبرو کرد.
 
بنای این نوشتار پرداختن به شگفتی‌های انتخابات 8 تیر که بسیاری از ناظران را انگشت به دهان کرد، نیست؛ درباره این انتخابات، نتایج آن، کسانی که دچار اشتباه محاسباتی شدند و صدالبته آنها که روسیاه شدند در آینده بیشتر خواهیم نوشت؛ اما بحث اصلی ما در این وجیزه پرداختن به چرایی عدم مشارکت 77 درصد از کردستانی‌ها (طبق اخبار غیررسمی) در این رویداد تأثیرگذار است.
 
یکی از اقدامات تمامیت‌خواهان قانون‌شکن، قبل از برگزاری انتخابات در کردستان، حذف رسانه منتقد از چرخه اطلاع‌رسانی بود؛ لابد تا کسانی عهده‌دار نقل اخبار مدیریت شده باشند که در این دولت و در برابر چشم استاندار و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به صورت فراقانونی و بدون برگزاری آزمون در فرمانداری و شهرداری بکارگیری شده‌اند؛ راستی غیر از این جماعت چه کسی می‌تواند مشارکت حداقلی در انتخابات را حماسه بنامد؟
 
رئیس ستاد انتخابات استان نه قبل از انتخابات و نه در روز جمعه هیچ آمار رسمی از تعداد دقیق واجدین شرایط شرکت در انتخابات به میرزابنویس‌های مورد وثوق دولت سیزدهم ارائه نکرد؛ یکی از دلایل وحشت بی‌پایان «اسماعیل زارعی‌کوشا» و «مهدی رمضانی» از رسانه پرسش‌گر، واهمه از شفاف شدن امور است؛ دو روز از انتخابات گذشته و در بسیاری استان‌ها تعداد کل شرکت‌کنندگان، آراء هر یک از نامزدها و نیز تعداد آراء باطله به مردم اعلام شده است، چرا این کار در کردستان هنوز انجام نشده است؟ همان تعداد اندکی که در انتخابات شرکت کرده‌اند می‌خواهند بدانند و حق دارند بدانند جزئیات آنچه روی داده چیست؛ حق ندارند؟! نباید مشخص شود از همین مشارکت حداقلی چند درصد به کاندیداهای به اصطلاح «جبهه انقلاب» رأی داده‌اند؟ نباید عیار آنها که در سه سال گذشته در این استان به نام جبهه انقلاب بر سفره نشسته و شکم فربه کرده‌اند، مشخص شود؟ نباید کسی بابت حذف و بایکوت دلسوزان واقعی ملک و ملت در این استان مؤاخذه شود؟
 
سوم تیرماه، یعنی تنها چند روز قبل از برگزاری انتخابات مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه خردادماه را در کردستان 40 درصد اعلام کرد؛ 17 درصد بالاتر از نرخ مشارکت مردم در انتخابات! کردستان طبق روال چند سال خسارت‌بار زعامت «اسماعیل زارعی‌کوشا»، در خردادماه استان سوم کشور در تورم سالانه بود! تورم مضاعفی که بی هیچ تردیدی یکی از دلایل عدم اقبال مردم به حضور در انتخابات بود؛ تورمی که ماه‌هاست گلوی معیشت مردم را می‌فشارد، استاندار بی‌کفایت و تیمش تماشاچی آن هستند و دولت سیزدهم هم به آن بی‌اعتناست.
 
در استانی که دو سال و نیم است در تورم، بیکاری، وضعیت فضای کسب و کار، آمار چک‌های برگشتی و شاخص فلاکت، همیشه جزو استان‌های دارای بدترین وضعیت بوده کسی انتظار داشت که مشارکت در حد میانگین کشور باشد؟ از استانی که دو سال است معیشت مردمش گروگان یک استاندار ناکارآمد و تیم اقتصادی ناتوان است مگر می‌شود انتظار مشارکت انتخاباتی حداکثری یا حداقل در حد میانگین کشوری داشت؟
 
ممکن است برخی تحلیلگران، مسائلی چون حوادث 1401 را عامل کاهش مشارکت انتخاباتی مردم کردستان عنوان کنند؛ منکر تأثیر منفی آن حوادث تلخ بر میزان مشارکت نیستیم اما مگر آن حوادث فقط مختص کردستان بود؟ اگر عامل کاهش مشارکت، حوادث مذکور بوده پس چرا مشارکت در استان‌هایی چون آذربایجان غربی 50 درصد و سیستان و بلوچستان  40 درصد بوده است؟
 
ناکارآمدی منصوبان دولت سیزدهم در حل مشکلات استان، بی هیچ تردیدی عامل اصلی آخر شدن کردستان در میزان مشارکت است؛ چند سال است که رهبر انقلاب شعار سال را بر محور مسائل اقتصادی و معیشتی مردم بویژه مسئله تورم و تولید تعیین می‌کند؟ استانی که معاونت اقتصادی استانداری‌اش حدود سی ماه است توسط سرپرست اداره می‌شود و مدیرکل اقتصادی ندارد چطور می‌تواند در مسیر تحقق شعار سال و مهار مسائلی چون تورم مضاعف حرکت کند؟ با پوپولیسم؟! با فحاشی به منتقد؟! با حذف نخبگان و سرمایه‌های انسانی؟! با اداره محفلی و باندی امور اجرایی؟!
 
راستی؛ حاکمیت هنوز نمی‌خواهد به دلیل دو سال فرصت‌سوزی «اسماعیل زارعی‌کوشا» او را به پای میز محاکمه بکشاند؟ آنکه خود را مردمی‌ترین استاندار دولت سیزدهم لقب داده بود، 8 تیرماه مردمش کجا بودند؟ اگر از او راضی بودند چرا در پاسخ به دعوت پوپولیست‌ترین استاندار در انتخابات شرکت نکردند؟ چه کسی باید پاسخ‌گوی عدم شرکت 77 درصد مردم کردستان در انتخابات باشد؟ عملکرد ضعیف منصوبان دولت سیزدهم در کردستان در افت 14.4 درصدی مشارکت مردم کردستان در انتخابات 1403 نسب به 1400 چه اندازه مؤثر بوده است؟  حاکمیت اصلاً بنا دارد دلیل این فاجعه بی‌سابقه را در کردستان بررسی کند؟
 
مردم کردستان در دولت سیزدهم گرفتار دست استانداری بودند که در روز رأی‌گیری انتخابات ریاست جمهوری رو به دوربین خبرنگاران مورد وثوق می‌گوید: «استقبال مردم کردستان از انتخابات در برخی نقاط 100 درصدی است»!
 
همین استاندار، حدود ساعت 8 شب جمعه هشتم تیرماه به خبرگزاری دولت گفته «حضور مردم در شعب اخذ رأی چشم‌گیر است»؛ «زارعی‌کوشا» که سال‌های مدیدی از عمرش را صرف فراگرفتن «حسابداری» کرده چطور حضور 23 درصدی را «چشم‌گیر» اعلام کرده است؟ چشم این استاندار مشکل دارد یا او اصولاً عدد نمی‌شناسد؟!
 
هم عملکرد «زارعی‌کوشا» و هم انتخابات هشتم تیر ناگفته‌های دیگری هم دارند؛ مگر می‌شود از تحلیل انتخابات سخن در میان باشد و از موضع‌گیری دو نماینده سنندج در حمایت از نامزد شکست‌خورده به سادگی گذشت؟ به دلیل پاره‌ای ملاحظات پرداختن به برخی مسائل را به بعد از برگزاری مرحله دوم انتخابات موکول خواهیم کرد؛ مطالبه بررسی آنچه در دو سال و نیم گذشته بر کردستان تحمیل شد موضوعی نیست که به آسانی از کنار آن عبور کنیم.
 
فرید کریمی