مرکز آمار ایران 20 اردیبهشت‌ماه نتایج طرح آمارگیری نیروی کار زمستان 1401 را منتشر کرد؛ طبق برآورد اعلام‌‌شده، میانگین نرخ بیکاری کل کشور در زمستان 1401 به 9.7 درصد رسیده که این نرخ در مقایسه با زمستان 1400 افزایشی 0.3 درصدی را نشان می‌دهد؛ طبق داده‌های گزارش مذکور نرخ بیکاری زمستان 1401 نسبت به زمستان 1400 در 16 استان کشور کاهشی و در 15 استان افزایشی است؛ داده‌های گزارش راوی این واقعیت تلخ است که استان کردستان در زمستان 1401 هم به مانند فصل پاییز، در آمار بیکاری بالاترین نرخ را در میان استان‌های کشور دارد.
 
نرخ بیکاری در کردستان 10.8 درصد بالاتر از کل کشور
 
گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، سمنان با نرخ بیکاری 5.7 درصدی کمترین نرخ بیکاری و کردستان با 20.5 درصد، بالاترین نرخ بیکاری را در میان استان‌های کشور داشته‌اند. نرخ بیکاری 20.5 درصدی کردستان در زمستان 1401 درحالی به ثبت رسیده که نرخ بیکاری در این استان در زمستان سال گذشته 16.7 درصد بوده است. این یعنی نرخ بیکاری کردستان در زمستان 1401 علاوه ‌بر اینکه 10.8 درصد بالاتر از نرخ بیکاری کشور بوده و رتبه اول بالاترین نرخ بیکاری کشور را به خود اختصاص داده 3.8 درصد نیز بالاتر از نرخ بیکاری زمستان 1400 بوده است.
 
سهم 1.5 برابری اشتغال ناقص در کردستان نسبت به کل کشور
 
یکی دیگر از شاخص‌های نامطلوب اشتغال و کار در کردستان در حوزه اشتغال ناقص دیده می‌شود؛ براساس تعاریف، افراد دارای اشتغال ناقص زمانی، شامل تمام شاغلانی است که در هفته‌ مرجع، حاضر در سر کار یا غایب موقت از محل کار بوده و به ‌دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و... کمتر از 44 ساعت کار کرده و خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته‌ مرجع بوده‌اند. طبق گزارش مرکز آمار ایران، درحالی طی زمستان 1401 سهم اشتغال ناقص از کل اشتغال کشور 9.5 درصد بوده که این میزان در کردستان 15.6 درصد بوده است.
 
نرخ بیکاری نقاط روستایی کردستان بیش از 2.5برابر کشوری
 
در گزارش مرکز آمار ایران همچنین به نرخ بیکاری در نقاط شهری و روستایی به تفکیک اشاره شده است که طبق اطلاعات منتشره، نرخ بیکاری در کل کشور 10.3 درصد و در کردستان 20.3 درصد، یعنی 2 برابر کشور است؛ نرخ بیکاری در نقاط روستایی کشور هم در گزارش مرکز آمار 7.9 درصد و در کردستان 21.1 درصد اعلام شده است؛ به عبارتی در این بخش نرخ بیکاری در کردستان بیش از 2.5 برابر کشور است.
 
نرخ بیکاری 31 درصدی زنان شهری در کردستان
 
یکی از نگران‌‌کننده‌ترین بخش‌ها در گزارش اخیر درگاه ملی ایران در کردستان نرخ فاجعه‌بار بیکاری زنان شهری است؛ طبق داده‌های این بخش از گزارش، نرخ بیکاری زنان شهری در کردستان نزدیک به 31 درصد است؛ نرخ بیکاری زنان شهری در کشور 17.7 درصد اعلام شده و کمترین نرخ بیکاری در این حوزه مربوط به استان مرکزی با 7.4 درصد است.
 
نرخ بیکاری جوانان کردستان نزدیک به 50 درصد!
 
آنچه تاکنون آمد شاید به شوخی شباهت داشته باشد اما شوربختانه اینها همه ماجرای بیکاری در کردستان نیست! در گزارش مرکز آمار، نرخ بیکاری افراد 18 تا 35 ساله در کشور 17.4 و در کردستان 32.2 درصد، نرخ بیکاری مردان در همین رنج سنی در کشور 14.9 و در کردستان 29 درصد و نرخ بیکاری زنان جوان 18 تا 35 ساله هم در کشور 27.7 و در کردستان 48.5 درصد اعلام شده است.
 
ضرورت ترمیم تیم اقتصادی دولت در کردستان
 
درگاه ملی آمار، بهمن‌ماه سال گذشته با انتشار گزارش نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در پاییز 1401، سرشکستگی بی‌سابقه‌ای بر برخی مدیران کم‌کار دولت در کردستان تحمیل کرد؛ به دنبال آنچه اتفاق افتاد و در مقطعی که درباره آمار بیکاری کردستان از نمایندگان عزلت‌ گزیده مردم کردستان در مجلس هیچ صدایی به گوش نمی‌رسد، انتظار آن بود که ترمیم تیم اقتصادی دولت در استان بلادرنگ در دستور کار قرار گیرد و جبران مافات شود اما ظاهراً هنوز اقدامی در این خصوص انجام نشده است؛ تداوم حضور برخی مدیران کم‌کار در مسند امور کردستان سبب شد فاجعه ثبت بالاترین نرخ بیکاری کشور برای استان در پاییز 1401 در زمستان هم تکرار شود و تاکنون مقامات عالی دولت هم تنها ناظر این ماجرای دردآور بوده‌اند.
 
سرپرست معاونت اقتصادی استانداری و 5 ماه بلاتکلیفی!
 
یکی از مهم‌ترین معاونت‌های استانداری کردستان که معاونت هماهنگی امور اقتصادی است از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم، توسط سرپرست اداره می‌شود! کسی باور می‌کند حامد قادرزاده، سرپرست معاونت اقتصادی استانداری در یک نشست با حضور خبرنگاران و در پاسخ به این سوال که چطور همزمان مسئولیت دو حوزه پر مشغله همچون معاونت اقتصادی و دانشگاه کردستان را برعهده گرفته‌اید عنوان کرده باشد: «در سال گذشته سه مسئولیت را به‌ صورت همزمان برعهده داشتم. 28 آبان‌ماه سال 1401 مطلع شدم که مسئولیت دانشگاه کردستان را به بنده واگذار کردند، شب خواب بودم و اصلاً اطلاع نداشتم که با پیامکی اعلام کرده بودند که شنبه بیایید حکم‌تان را بگیرید! نه خودم و نه خانواده‌ام از پذیرفتن این مسئولیت‌های متعدد خوشحال نیستیم، از 5 ماه قبل منتظر جایگزین خودم در حوزه معاونت اقتصادی استانداری هستم و برای سپردن این مسئولیت به فرد دیگر، لحظه‌شماری می‌کنم.» حالا سؤال این است که چه کسی از این ابوالمشاغل دولت سیزدهم در کردستان انتظار معجزه پیشبرد امور سه شغل آن هم به‌صورت هم‌زمان را داشته است؟ سرپرست معاونتی که به اذعان خودش 5 ماه است منتظر تعیین جانشین است بعید می‌نماید ‌انگیزه‌ و برنامه‌ای برای کار داشته باشد؛ تعیین‌ تکلیف معاونت اقتصادی استانداری اولویت غیرقابل انکار دولت در استان است.
 
سوال بی‌پاسخ درباره ریاست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کردستان
 
مشکل تیم اقتصادی دولت در کردستان تنها معاونت اقتصادی استانداری نیست؛ کردستان استانی است که رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی‌اش، اسفند 1400 و پس از انتصابش به این سمت از سوی رئیس سابق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، مأموریت یافت تا برای کاهش آمار بیکاری برنامه‌ریزی کند؛ کردستان در پاییز 1401 در نرخ بیکاری استان نخست کشور شد؛ لابد در سایه برنامه‌ریزی «ارسلان ازهاری»! راستی یک سوال؛ دولت فکر نمی‌کند اگر پس از انتشار گزارش مرکز آمار از نرخ بیکاری پاییز در کردستان برای عزل «ازهاری» اقدام می‌کرد امکان داشت این فاجعه در زمستان 1401 تکرار نشود؟ دو گزارش متوالی مرکز آمار در حوزه جمعیت کار تا حدی میزان توانمندی «ارسلان ازهاری» در برنامه‌ریزی برای کاهش آمار بیکاری را مشخص کرد اما اینکه چرا با این وضعیت وی همچنان در این پست حساس مشغول فعالیت است سوالی است که دولت باید به آن پاسخ دهد.
 
تداوم اداره بانک‌های کردستان توسط مدیران دولت قبل
 
یکی از چالش‌های عمیق دولت در کردستان شیوه عمل دولت در برخورد با مدیران بانکی و نارضایتی فزآینده مردم از عملکرد بانک‌های استان است؛ چندین ماه است که مطالبه انتشار گزارش عملکرد فصلی بانک‌ها در کردستان مطرح است و نه بانک‌ها وقعی به این مطالبه می‌نهند و نه ظاهراً کسی توان مجبور کردن بانک‌ها برای همراه کردن این بنگاه‌های اقتصادی با برنامه‌های دولت را دارد؛ بانک‌های کردستان که اکثریت قریب به اتفاق آنها توسط مدیران منصوب دولت سابق اداره می‌شوند راه خود را می‌روند و گوش‌شان ابداً بدهکار مطالبات جامعه در حوزه اقتصادی نیست و مردم ناراضی هم سرگردان در برزخ به‌ وجود ‌آمده در استان هستند.
 
نیاز به حمایت دولت از استاندار
 
فرصت دولت سیزدهم برای تغییر وضع موجود در کردستان تا ابد نیست؛ دوندگی و تلاش استاندار کردستان به‌تنهایی نمی‌تواند ضامن موفقیت دولت در استان باشد؛ «اسماعیل زارعی‌کوشا» با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست و تنها با حمایت ویژه دولت قادر خواهد بود مشکلات برجا‌ مانده از گذشته و چالش‌های ناشی از سنگ‌اندازی‌ها در کارش را مدیریت کند؛ اگر دولت نخواهد با بسته‌های ویژه و نیز همراهی هرچه بیشتر در تعیین تیم مدیریتی از استاندارش در کردستان حمایت کند استان در دیگر حوزه‌ها هم به سرنوشت حوزه اشتغال دچار می‌شود. دولت سیزدهم پیش از آنکه خیلی دیر شود باید برای کمک موثر به پیشبرد برنامه‌های اسماعیل زارعی‌کوشا آستین‌ها را بالا بزند.
 
فرید کریمی